"Een esthetische beschouwing van kunst schiet tekort, omdat ze het zwaartepunt 
In het sculptuurblog staan artikelen gebaseerd op een enkel kunstwerk.
- Gegevens
'Dageraad'
Michelangelo Buonarroti
marmer, 203 cm lang
Florence, Sagrestia Nuova
Tijdens onze bijeenkomst in de serie Giro dell' Arte besteedden we ook enige aandacht aan Florence. Veel te snel - maar ja, wat is nu twee uurtjes per avond- sjeesden we door de San Lorenzo. Daarom nu nog even terug erheen: Michelangelo verdient die aandacht wel.
- Gegevens
Charlie Parker 1983
Emo Verkerk
Zeefdruk op glas en acryl op karton 79 x 33 x25 cm
Rijksmuseum Twenthe
De tweede bijeenkomst behandelde het werk van Emo Verkerk. Dat is altijd weer opnieuw verrassend. Het is net alsof Emo elk werk weer helemaal opnieuw opbouwt, met de voor dat werk meest geëigende materialen en vormen.
- Gegevens
 |
Rondom de leegte nr 1, lijkt me een aanvaardbare Nederlandse vertaling voor de titel. Maar het woord Vacio heeft vooral veel ruimte in zich, in zijn verwantschap met vacuüm. Vacuüm wil zeggen luchtledig, iets zonder lucht er in. Iets is altijd een ruimte, zelfs als het een zwart gat betreft. |
|
| Alrededor del Vacio I Eduardo Chillida IJzer 32 x 49 x40 cm |
- Gegevens
 |
Altijd nog staat ‘The Making Of’ van Erik Buijs naast mijn PC: het onderzoekende, zwervende scheppertje op de wereldbol. Natuurlijk ben ik geïnteresseerd in wat Buijs verder maakt: dit voorbije jaar elke dag een nieuw beeldje in zijn ‘timmerschuurtje’. Daarom hieronder enkele beelden die hij konterfeitte. |
|
| The making off Erik Buijs 2007 Brons h = 26 c |
- Gegevens
|
|
Kunstwerk voor de bajes Zonder titelCoen Vernooij Staal 240 x 40 x 40 cm witte poedercoating
Coen Vernooij schenkt eigen sculptuur aan de 'Penitentiaire Inrichting' Vught (Hier volgt de rede die ik - ongeveer - uitsprak toen Coen Vernooij zijn sculptuur aanbood aan de Penitentiaire Inrichting Vught) Dames en Heren, |
|
- Gegevens
 |
Katrien Vogel maakte dit jaar de jaarpenning van het Beeldhouwerscollectief ABK. Eigengereid als ze is, perste ze haar eigen vorm niet in een traditionele (leg-)penning, maar paste het begrip penning toe volgens de definitie: een herinnerings- of kunstobject vervaardigd om bepaalde diensten te belonen. Hij werd mij aangeboden door de voorzitter van het ABK als dank voor mijn inzet bij de tentoonstelling in Leiden van de Nieuwe Leden van het ABK. |
|
| ABK Jaarpenning Katrien Vogel 2011 Polyester en grafiet Ca. 15 x 7,5 x 7,5 cm |
- Gegevens
|
|
Deze mini-excursie naar het begrip ‘ruimte’ ontstond tijdens de ontmoeting in het Wilhelm Lehmbruck Museum in Duisburg met twee beelden: Chillida’s Modulatie van de ruimte II en Caro’s Tafelstuk Z-94. Het lezen van het boek Sculptors talking, Anthony Caro x Edurado Chillida bracht niet veel helderheid. Heideggers tekst was buitengewoon inspirerend, vooral in het licht van diens totale oeuvre, maar tegelijk heel erg voorzichtig. Er zit tenslotte niets anders op dan terug te keren tot de beelden. De ontmoeting van die twee zegt nog het meest, als je er van uit gaat dat niet het woord het beeld vult, maar het beeld het woord. Mekân biçimlendirme II |
- Gegevens
Ruimte, Chillida en Caro 14
Het huis van de dichter is open. Het laat aan alle kanten de ruimte tot zich toe. Het schermt ruimte af en omvat de ruimte die het binnensluit. Dit huis van de dichter is van ijzer.
Het bestaat uit twee of meer delen, die in elkaar gessmolten zijn en over elkaar heen. Ondanks alle openingen, het ronde gat aan de zijkant en het halfrond aan de voorzijde, is het huis gesloten. Zelfs de gebogen luifel, die beneden niet aansluit op de vloer, maakt dat duidelijk: dit huis is maakt voor de intimiteit binnen.
- Gegevens
Om tot een juist ruimtebegrip voor de kunst te komen, vraagt Heidegger zich eerst af wat kunst is, en wat ruimte in de kunst kan betekenen. Is er sprake van verschillende ruimtes: de natuurlijke (fysieke) ruimte, de kunstzinnige ruimte, de ruimte van het alledaagse handelen en het verkeer, en zo ja, hoe spelen die verschillende ruimtes dan op elkaar in? Bestaat ‘ruimte’ onafhankelijk van de ruimte-ervaring, en onafhankelijk van de ruimte-ervaring in andere tijden? Kortom, is ‘ruimte’ wel in woorden te vatten?
- Gegevens
In een deel van de tuin van de Fondation Maeght in St. Paul de Vence, is door Miró een aantal immens grote sculpturen geplaatst. Het heet het Labyrint. Eén van de beelden daar heet ‘vrouw’, en is een gesloten, beschilderde banaanvorm. Het is niet een figuur waar je aan zou denken als je zijn tekeningen bekijkt, en het staat in sterk contrast tot de grote, geopende werken van Chillida.
- Gegevens
In een interview met Sandra Wagner [http://www.sculpture.org/documents/scmag97/childa/sm-chlda.shtml] gebruikt Chillida meerder malen het woord ruimte. Ik vertaal:
[…]
Chillida: (naar aanleiding van de ‘Windkammen’ en ‘Lofrede op de horizon’) De sculpturen zijn erg groot en mijn werk rebelleert tegen de zwaartekracht. Er is een dialectiek tussen de lege en de volle ruimte en het is bijna onmogelijk voor deze dialoog om te bestaan als de positieve en materiële ruimte niet gevuld is, omdat ik het gevoel heb dat de relatie tussen de volle en de lege ruimte wordt geproduceerd door de communicatie tussen de twee ruimtes. Je kunt volume niet simuleren.
- Gegevens
Eugène, Jan, Chillida, Caro, Lisanne, Simon, Katrien, Richter, André Volten, Carel Visser. Geen van allen uit op schoonheid, ieder op zoek naar eigenheid. Want in het eigen ik zit de totale mensheid besloten.
Dat is wat zij weten en daarom gaan zij door, elke dag opnieuw, bouwend aan een consistent oeuvre. Weten dat je de dingen doet, op de manier waarop ze gedaan moeten worden, geeft hun steun en de zekerheid dat ze op de goede weg zijn, ongeacht of de markt, of het publiek, hen oppikt.
- Gegevens
De waarheid woont in het werk
(St. Martin de Castillion, augustus 2011)
“Je n’ai jamais cherché la beauté, mais quand on fait les choses comme il faut les faire, la beauté peut leur arriver”. (Eduardo Chillida)
"Schoonheid", zei Jan, "is een cadeautje. Je weet van tevoren niet of het ontstaat en je kunt je er niet oprichten. Iets moois willen maken is zelfmoord."
Daarin zit het ‘peut arriver’, het mogelijk erbij komen van Chillida. Zo voelt het ook, schoonheid is er op de tweede plaats. Schoonheid komt pas als de dingen zo gemaakt worden, als ze gemaakt moeten worden. Het belangeloos welbehagen van Immanuel Kant is in de kunst een andere dan in de natuur.
- Gegevens
Zondagmiddag 11 september 2011, terwijl een groot deel van de wereld 9/11 herdacht, en een groot deel van Nederland 'Open Monumentendag' vierde, sprak ik een inleiding op de tentoonstelling in Bloemendaal, in galerie Achter de Zuilen.
Er is werk van drie kunstenaars: Wicher Meursing, Dominique Ampe en Danielle van Hilten.
De tentoonstelling is nog te bezichtigen tot en met 2 oktober 2011.
Hieronder staat de tekst die ik uitsprak tijdens de opening.
- Gegevens
Tekenen is denken (St. Martin de Castillion, augustus 2011)
Een vroege tekening van Eduardo Chillida, die de Fondation Maeght in St. Paul de Vence toont in de zomer van 2011, laat aarzelende lijntjes zien, die samen de contouren vormen van een torso. Een Michelangeleske figuur van honderden lijnstukjes, nu en dan aangedikt, soms overtrokken door nieuwe. Chillida is duidelijk niet opgeleid tijdens de renaissance en hij is geen tekenaar: illusie ligt hem niet.
- Gegevens
“Is brons eigenlijk niet een valkuil voor beeldhouwers?” vroeg Caro zich af en hij vervolgt:
“Vaak is een gieting in brons veel minder goed dan het originele werk in gips. Dat geldt voor veel van Picasso’s sculpturen - het beroemde kubistische hoofd van Fernande is beter in gips,
- Gegevens
Chillida gaat verder over de ruimte binnen het werk: “Mijn werken zijn massief, omdat ik het mezelf nooit zal toestaan een werk te maken waarvan de binnenruimte niet toegankelijk is”, en verder: “Ik heb een ervaring gehad met de paarden van de San Marco in Venetië. Ik ken die paarden en op een goeie dag, toen ik in New York was, ontdekte ik dat ze daar ook waren voor een speciaal doel, een restauratie of zoiets.
Ik vroeg aan de directeur van het museum of ik de paarden mocht zien.
- Gegevens
Om iets beter te begrijpen wat Chillida bedoelt met het begrip ‘ruimte’, en voordat ik een tekst van hem citeer, is het verhelderend om een artikeltje te lezen uit de Guardian, van 20 januri 2011. Het luidt als volgt:
- Gegevens
Modulation of Space II (1963) (Lehmbruck Museum Duisburg)
Misschien helpt een wandeling rond het beeld. Want Professor Martins voorstel doet hier geen opgeld: er is hier geen verwevenheid van dingen, want er is slechts één ding: dit beeld. Hooguit is hier sprake van een verwevenheid van vormen.
- Gegevens
Modulation of Space I en II (1963)
Ruimte, schrijft professor David Martin, is een relatie van dingen, niet een ding zelf. Ruimte in zijn volle wezen is de kracht die we voelen in de gegeven verwevenheid van dingen. Ruimte kun je niet terugbrengen tot zomaar een collectie gegeven dingen. Ook is het geen envelop die de som van alle dingen bevat, ook al wordt sinds Newton, en ondanks Einstein, ruimte vaak zo beschouwd.