Het belemmerde vermogen

De ondertitel van Tilroe’s Ja-Sprong vraagt om een nieuwe vitaliteit in de kunst. Maar als ik haar ‘pamflet’ lees, is mijn eerste indruk dat ze zoekt naar een nieuwe vitaliteit in de kunstkritiek en in het museumbeleid. Ze spreekt over de kunst, de markt, over kunstenaars, kunsthistorici en critici en concentreert zich in haar betoog op grote namen die wij allemaal kennen. Misschien is ze met haar betoog een gevangene van de kunstwereld die ze beschrijft. Maar ik vind haar betoog te sterk om onbesproken te laten liggen. En dus nodig ik iedereen uit met mij in discussie te gaan over haar ideeën.

Waarom over Anna Tilroe en haar Ja-Sprong? (1)

Anna Tilroe heeft jarenlang bewezen uitstekend op de hoogte te zijn van die kunst die algemeen gewaardeerd werd als belangrijk. Maar zij gaat niet prat op haar eigen oordeel en al helemaal niet op het zaligmakende oordeel van musea, galerieën en de markt.
1) Het is precies die vraag die zij aan het begin van haar betoog stelt. Hoe wordt waarde aan de kunst toegekend? Door wie? En Waartoe? (2)
2) Een tweede reden om dieper op haar betoog in te gaan is de kwaliteit van haar taal: ze is niet alleen op de hoogte, maar ze kan goed schrijven ook. Zo goed, dat het voor iedereen leesbaar is. Niet wollig, maar helder.
3) Een derde reden is omdat ze in haar betoog telkens weer de samenhang weet aan te tonen tussen de eerder genoemde drie vragen, en hoe ingewikkeld het ook is, vast weet te houden aan de lijn van haar betoog.
4) Op de vierde plaats door de compositie van haar betoog. in volgorde: de scene; de markt; het museum; de megacollectioneur; de curator; de kunstenaar; kunst voor nationale promotie; de marketeers; de subversieven; de kritiek; de terugkeer van het museum; de ja-sprong

Mijn toevoeging
In het hele betoog van Tilroe mis ik ‘het kunstwerk'. Dat zal zij met opzet gedaan hebben, omdat immers de vraag nog niet is beantwoord wat kunst is. Maar ik ga niet om die vraag heen en neem een voorschot door een beeld te presenteren waar ik vaker naar zal verwijzen: Matthew Monahans’ Ornamental Hermit. Dat was een van de beelden die Anna Tilroe zelf heeft uitgekozen en tentoon gesteld op haar eigen versie van Sonsbeek 2008: Grandeur.

(1)  Anna Tilroe 2010 De Ja-sprong.  Naar een nieuwe vitaliteit in de kunst. Pamflet. 2010 A’dam, Querido. ISBN 978 90 214 37350 / NUR 323
(2)  De Ja-sprong p.10

(Wordt vervolgd) Reageer !