Kampen: Zwarte IJsman en Mobiel Piepschuimwezen

Voor we de beelden van Henk Visch, de eerste kunstenaar bezoeken leidt de vrijwilligerscoördinator Eisjen Schaaf ons door het wondermooie gebouw. De trap, de lichtheid van de verbouwde ruimtes verrassen ons. Twee deskundige en enthousiaste gidsen leiden ons door de zalen met vaste opstelling: De waterzaal waar het ontstaan van Kampen getoond wordt aan de hand van een illustratief tekenfilmpje dat een student van de kunstacademie maakte. Schilderijen laten de ontwikkeling zien van de  negen bruggen die Kampen gekend heeft, tot en met deze laatste met de gouden wielen. Doorkijkjes in de wand van de zaal brengen onder andere een van de poorten van Kampen mooi in beeld en erg dichtbij. In de Oranjezaal, waar al onze vorsten ten volle uitgeschilderd staan, overigens uniek in Nederland, is de plek al gereserveerd waar het schilderij van Prins Willem van Oranje straks komt te hangen. De zalen Geloof, Bestuur en Recht tonen zowel voorwerpen als schilderijen die de geschiedenis van Kampen op dit gebied weergeven.

In de zaal waar rechtspraak werd gehouden en een rijk versierde schoorsteen vol beelden ons klein doet voelen staat het eerste beeld van Henk Visch, of liever zit het beeld. Het verenigt het verleden met het verleden en eigent zich daarmee de plaats in de zaal toe. Het beeld zonder armen verwijst naar een mannelijk figuur die zijn benen iets opgetrokken en gekruist onder zich heeft getrokken. Zijn ietwat eivormige hoofd heeft bovenop een punt. Dat en de kleur van het beeld, steenrood, doet denken aan een Boeddha of andere oosterse godheid. Ook daarmee wordt de verbinding met de zaal bevestigd.
We bezoeken de torenkamer die ooit in tact bleef na een felle brand vanwege de machtig zware ijzeren deur. Zo is het opgeslagen geld, kostbaarheden en belangrijke documenten gespaard gebleven.

Na het bezoek aan de ’gouden’ zaal, die ook gehuurd kan worden voor trouwerijen en conferenties,  dalen we af naar de zalen waar de kunstwerken van Henk Visch staan en hangen in de tentoonstelling ‘Do you want to know the whole story?’ Licht stroomt van alle kanten de ruimtes binnen en je waant je even in een nieuw gebouw.
De beelden van Henk Visch hebben hun plaats ingenomen en verstild roepen ze om aandacht. Elk beeld lijkt weggelopen uit een verhaal. De zwarte ijsman, de enorme haas met de grote oren. Het totembeeld en het blauwe draadwerk zijn de enige niet figuratieve werken, hoewel in de totem nog een wezenachtige figuur valt te zien. Deze twee werken zijn de enige felgekleurde werken. De andere beelden hebben een huid van brons, licht, bruin of zwart.
Het beeld waar we het langst verwijlen heet ‘Lonely feelings on landing’ en steunt achterover gehurkt op een arm en de twee benen. Een tweede arm ontbreekt. De huid nodigt uit tot aanraken, vooral in de rug waar een verdikking verwijst naar de ruggengraat. Het beeld staat alleen in de ruimte en het heeft dat nodig.
We bespreken alle beelden, die afwisselend verbazen en ontroeren. Een getekend videobeeld toont ons de humor die onmiskenbaar in veel werken aanwezig zijn. Een pistool schiet een zwarte stip in een van de (lege) ogen van een man die daarmee een pupil heeft. De man sluit zijn ogen, opent ze weer en een oog is weer leeg waarop het pistool opnieuw de zwarte stip afvuurt.
De geur van soep lokt ons naar het restaurant en we schuiven aan de lunchtafel. Een versterkende kop bouillon gaat vooraf aan een bord met diverse soorten brood, vlees en kaas, druiven en een kleine verfijnde preisalade. Alle producten komen van de plaatselijke ambachtelijke slager en bakker.
Voldaan keren we een halfuur later nog even terug naar de beelden en blijven nog even bij het beeld ‘Lonely feelings’.

Eisjen leidt ons door de winkelstraat naar de volgende tentoonstelling. Ze wijst ons op de waterkering die zelfs door de huizen heen loopt, door kamers en badkamers.
Kampen is voorbereid, het ooit weer stijgende water heeft geen kans meer.

Erik Buijs wacht ons op in de romantische ruimten van de Koornmarktpoort. Zijn mannetjes, zelfportretten zoals de kunstenaar het even later toelicht, staan her en der op de vloer. Alleen of in een groep. De meesten zijn bijna kniehoog, één op borsthoogte. Ze zijn vervaardigd van verschillende materialen, brons, aluminium, aluminiumcement en piepschuim. Niet veel later ontwaren we in de nissen nog meer mannetjes, klein, op een blikje, tussen plastic flessen.
We bekijken eerst maar eens alle verdiepingen. Dat onderzoek is nodig, de mannetjes houden zich schuil op alle verdiepingen maar opvallend is dat de tweede en derde verdieping vooral nieuw werk van Buijs toont. Houten latten en piepschuim vormen nieuwe wezens. Het figuratieve lijkt verdwenen, maar dat is schijn. Latten en piepschuim vormen liggende figuren die op een arm steunen of armloos liggen. Het lijf, of soms alleen maar het hoofd is van piepschuim, de rest bestaat uit latjes.

De kunstenaar ligt zijn nieuwe werk toe, dat haast onbewerkelijke materialen voor hem de uitdaging zijn om te experimenteren. De wezens liggen, of hangen zoals in de grote mobiel op de bovenste verdieping.
Het beeld dat echter het meest aangrijpt is een kleine groen bronzen mannetje van ca. 7 cm. Het draagt een rugzak en is op weg. Het staat op een kleine ronde bronzen schijf gestut door een driepoot, een flinke meter hoog.

Koffie en een zalige bonbon kondigen het einde van een mooie kunstdag in Kampen aan.
We nemen afscheid en bedanken Eisjen en haar fantastische team die het mede mogelijk maakten om de excursie van Mandarte tot een feestelijke dag te maken.