|
|
Niet een hele nette spiraal zoals je die kent van de wiskunde van Archimedes, maar een driedimensionale-ruimtelijke spiraal. Een spiraalsgewijze opgerolde slang die op meerdere plaatsen over zichzelf heen kronkelt. | |
| Spiraal van archimedes | ||
|
|
De vorm die door al dat gedraai en gekronkel ontstaat is in het midden heel dik, taps toelopend naar de bovenste- en onderste punt. Een hele lange spiraal die in het midden is uitgezakt. Je gaat vermoeden dat begin en einde weer in elkaar terecht komen, dus dat het geen zuivere spiraal is, maar een slang die in zijn eigen staart bijt. Omdat er twee in de boom hangen, en er geen kop of staart te zien is, begin je te denken aan een nest. En omdat je weet dat ze gemaakt zijn door Louise Bourgeois (1911-2010), zou het kunnen gaan om nesten van spinnen, maar er is nog een ander beeld dat in je geheugen opdoemt. Dat van de ‘spiraalvrouw’. | |
| Louise Bourgeois, Untitled 2004 | ||
 |
Deborah Wye van het Museum of Modern Art in New York schrijft:: “The Spiral Woman bevat een van Bourgeois’ meest bekende abstracte motieven. Ze zei dat de spiraal een manier was om chaos te beheersen. Maar hier combineert ze het met het figuurlijke beeld van een vrouw. Je kunt zien hoe ze dit beeld heeft geïnterpreteerd van een bronzen sculptuur tot een afdruk. In de print voegt ze een gezicht toe en voegt ze haar toe. Maar beide hangen aan een touwtje, en dat is een gevoel van onzekerheid dat ze voelt. |
|
| Louise Bourgeois, Spiral Woman, ets, New York, Moma |
||
 |
Het kunstwerk 'Spiraalvormige vrouw' is gemaakt in 2003 en het draait rond zijn eigen as. Het bestaat uit een zwarte stof die met een haak aan het plafond hangt. In plaats van een hoofd, een bovenlichaam en armen is er enkel een spiraalvormige schelp waaraan een paar benen bengelt. Zelf zei ze ooit: “De spiraal is belangrijk voor me. Het is een verdraaiing. Als kind, na het wassen van wandtapijten in de rivier, zou ik ze omdraaien en draaien en wringen ... Later zou ik dromen van de minnares van mijn vader. Ik zou het in mijn dromen doen door haar nek uit te wringen. De spiraal - ik hou van de spiraal - staat voor controle en vrijheid. " Als deze spiraal zonder hoofd aan een haak inderdaad de uitgewrongen nek van haar vaders minnares is, komen er allerlei gedachten bovendrijven over Louises relatie met haar vader, haar (stief)moeder en zichzelf. |
|
| Spiral Woman, (2003), textiel 175 x 35 x 34 cm, Privé coll. | ||
 |
Maar hier in de tuin van het rijksmuseum heeft de spiraalvrouw geen armen, benen, of hoofd meer, en liggen de windingen veel meer over elkaar heen dan bij de uitgewrongen nek of de spiraal van een schelp. Dat betekent dat ze veel bredere gedachtes kunnen oproepen dan die van de spiraalvrouw alleen. Bovendien zijn links en rechts niet dezelfde, maar ook als sculptuur verschillend: het zijn geen kopieën van elkaar maar zelfstandige wezens. |
|
| Untitled 2004, de rechtse van twee aan de boom, A'dam 2019 |
