 |
Wat een ex-voto is, hebben we jaren geleden ontdekt, tijdens een van onze wandelreizen langs de Bretonse kust. Daar, in de vissersstad Quimper, hangt in het museum een reusachtig schilderij van Henri Royer (1869-1938) met de titel Ex-voto. Daarop zien we hoe een zeeman op blote voeten het model van een schip op een altaar plaatst, aan de voeten van de Heilige Maria. Daarmee bedankt hij de Maagd voor zijn ontsnapping aan een schipbreuk en voor zijn behouden terugkeer. En zijn hele familie, blij dat hij heelhuids van zee is teruggekeerd, is getuige bij de plaatsing van zijn ex-voto. We zien zijn vrouw, zijn kinderen, hun oma en de vissers uit het dorp. Zo’n driedimensionale dankzegging werd aangebracht in een kerk om de gelofte gestand te doen, die een mens had gedaan als hij een heilige om redding of genezing had gebeden, en zijn gebed was verhoord. Vandaar ex-voto, dat wil zeggen, krachtens een gelofte. Wat de zeeman heeft gebeden, en tot wie, en vervolgens heeft beloofd, maakt het schilderij wel duidelijk. Het schilderij is maar liefst 2.70 meter hoog en 1.80 meter breed. Het werd in 1900 bekroond met de gouden medaille op de 'Exposition Universelle de Paris’ (de toenmalige ‘Salon’) en Royer werd ridder in het Legion d’honneur. |
|
 |
De ex-voto’s van Katrien zijn niet zo duidelijk als die boot op het schilderij. Hier hangt een tros losse voorwerpen die op een of andere manier aan elkaar zitten. Alleen de aller-onderste vorm, waarvan het uiteinde rust op de grond, heeft iets van een hand aan een arm. De andere zijn allemaal bol, ovaal en langgerekt, aan één zijde open. Soms bijna dichtgevouwen, soms door de helft gesneden. Schelpen die hun bewoners zijn verloren, lege omhulsels, nu omhulsels van de leegte. Uitzonderlijk dun, als eierschalen waaruit de bewoners zijn gevlogen. Maar dit zijn verblijven die niet verraden door wie ze ooit werden bewoond. Holle moleculen. Misschien wel inwendige organen. Longen, darmen, milt, maag, blaas, gal, lever, hart. Als dat zo is heeft Katrien de ware tegenhangers gevonden van de ouderwetse ex-voto’s. Voor haar geen protheses, gebroken armen of beknelde vingers, geen vermorzelde botten en geen afgezette ledematen, maar dat wat ín ons is: onze organen. |
|
 |
Als dat zo is, dan is dit een sculptuur over onze eigen tijd, waarin we al lang de oplossing hebben gevonden voor de reparatie van huid en botten, maar des te meer lijden aan een ongeneeslijke aantasting van onze weke inwendige lichaamsdelen. De kloppende, pulserende, bonkende, golvende volumes met hun levenschenkende werking, waarvoor we maar al te graag een schietgebedje doen. Ook al zijn we niet gelovig, in deze Oude Kerk richten wij ons dankzij Katrien, toch maar even hoopvol tot Maria. |
Aanwezig zijn 7: Ex-Voto’s in de Oude kerk
- Gegevens
(Leestijd:
2 - 3 minuten)
Mijn reacties
Abonneren