2 Miriam Cahn - in die Zukunft – fuck abstraction

1. Miriam Cahn - in die Zukunft

in die Zukunft – fuck abstraction
Miriam Cahn
Olieverf op doek 2021 + 16.4.23

Ingehouden machteloze woede. Vlammend rode contouren in het blauwzwart, vuurrood op de vuisten, rond de schaamstreek, tegen het middenrif, de borsten, de lippen, de  hoofdband. Deze vrouw is kwaad en haar boosheid brandt door haar hele lichaam. Hoog opgetrokken schouders vangen licht van boven. Hetzelfde licht dat tegen de knieën valt, waar het beeld is afgesneden. Het hoofd vooruitgestoken tussen de schouders, de ogen zwart en kwaad, de mond een rode streep, net op de kin. De vrouw staat vast. Ze kan niet voor- of achteruit, ze kan haar woede nog niet uiten maar ze is o zo strijdbaar. Houding en gelaat klaar voor de aanval, klaar om het recht op te eisen, voor niets en niemand bang. De vijand – onzichtbaar - bevindt zich recht tegenover haar. Vijand is een mannelijk woord. Ze lust hem rauw.

Ze staat er hopeloos alleen in het beeld, hopeloos alleen voor.

2. De eeuw van de vrouw in de kunst

Dit wordt de eeuw van de vrouw in de kunst. Op mijn weblog schreef  ik lang geleden een stukje over Louise Bourgeois.^[i] Voor mij was dat het begin van die eeuw.  Een oude dame met al haar wijsheid, eindelijk in een museum. Ze is 71 als ze haar eerste grote solotentoonstelling heeft. Haar werk, Cell XXVI, vond ik toen benauwend. Schokkend. Ik beschouwde Louise meer als slachtoffer dan als kunstenaar, met een foeilelijk woord ‘outsider’. Outsider in de zin van iemand die kunst maakt vanuit een eigen gave, zonder kunstopleiding buiten het rijk van de Kunst. Geobsedeerd door een persoonlijke context, soms vanuit een psychische stoornis. Haar werk vroeg, dacht ik toen,  om een psychoanalytische interpretatie. Maar was dat wel kunst?

Sinds die tijd hebben wij, in een tijdsbestek van 15 jaar, de opkomst meegemaakt van een nieuwe feministische golf, van Me Too, van LHBTI+, van de emancipatie van zwarte vrouwen tot en met het ontstaan van het begrip ‘femicide’. Al deze vrouwen en ‘andersgenders’ eisen het recht op gelijkwaardig te zijn.

^{[i Kunst van de dag 5. (klik)}

3. Woede

De woede van Miriam Cahns  schilderij “in de toekomst- weg met de abstractie” geldt, wanneer je de tentoonstelling als geheel beschouwt, de man. Een enkele verdwaalde vrouw is ook niet tof maar het zijn vooral mannen, herkenbaar aan hun opgestoken geslacht, niet aan hun gezicht of portret. Het kunnen alle mannen zijn. In een interview op Youtube zegt ze : “Er is voor ons vrouwen nog heel wat werk aan de winkel”. We zijn ook terecht gekomen in de eeuw van zij tegen wij.

Een werk in haar tentoonstelling in 2023 in het Palais de Tokyo in Parijs, fuck abstraction! (2007-2022) werd door rechts Frankrijk aangegrepen om Miriam aan te klagen voor pedo-pornografie, wat tenslotte uitliep op een rechtspraak. Het verwijt werd door de rechter ongeldig verklaard. Maar wel moest er een bordje bij de tentoonstelling gezet worden, dat waarschuwt voor de gruwelijke beelden die er te zien zijn. Ook in Amsterdam staat nu zo’n bordje. De reactie van Cahn, in een interview met Die Neue Züricher Zeitung, (ZZK) spreekt voor zich: (ik vertaal)

(Birgit Schmid: Ze vindt het niet leuk dat je mensen moet waarschuwen voor mogelijk schokkende inhoud.

(Miriam Cahn) “Triggerwaarschuwingen zijn een grap”, zegt ze. “Als ze nodig zijn om een ​​museum juridisch te beschermen, accepteer ik dat gewoon. Uiteindelijk betuttel je mensen ermee, ze bezoeken een tentoonstelling toch vrijwillig?”

(BS)  Het is een nog grotere hypocrisie, aangezien beelden van echt geweld nu overal vrij toegankelijk zijn. En hoe lang duurt het tot de volgende zaak? Wat als museumdirecteuren toegeven aan de wensen van de censuur en niet opkomen voor de kunstenaars?

4 Vrouwen

Een van de bezoeksters van de tentoonstelling vertrouwde mij toe:
“toen ik de tentoonstelling binnenliep overviel me een gevoel van opluchting. Eindelijk iemand die dit durft te schilderen".

Alle vrouwen in de tentoonstelling staan eenzaam in beeld. Slachtoffers zijn altijd eenzaam én alleen.
Cahn heeft gelijk: er moet nog veel gebeuren.