18 Silke Riis - Speculative Evolution

Het aquarium stond achteloos opgesteld, op de rauwe betonnen ondergrond van het Rai-gebouw, in een terzijde afdeling voor jonge kunstenaars.
Terwijl ik er naar stond te kijken, en probeerde er een geldige interpretatie voor te vinden, ontwaarde ik een jonge kunstenares die mij en mijn getwijfel geamuseerd opnam.

Ik vroeg haar ‘bent u soms de kunstenares?’ en zij antwoorde in het Nederlands met een behoorlijk Deens accent.
De rest van ons gesprek vond plaats in het Engels.
Zij maakte mij duidelijk dat het hier niet om een kreeftensoort ging, maar om ‘speculatieve evolutie’.
Wat een prachtig woord. Het voelt meteen als het vervolg op Darwin, die van alles wetenschappelijk onderzocht en bewees. En die absoluut niet aan speculatieve evolutie deed.
Dat is precies wat wij nog misten. Hoe zouden wij het moeten vertalen uit het Deens via Engels? ‘Denkbeeldige ontwikkeling’? Dat wijst er in ieder geval op dat er fantasie aan te pas komt. En dat Kunst nog steeds is wat ik er altijd van verlang: “laten zien dat alles altijd anders kan”.

En dat mocht. Vrolijkheid tekent zich af op haar gezicht wanneer zij voelt hoe de latex parels aanvoelen. Maar het grootste plezier is natuurlijk voor de kunstenares, die ons heeft beetgenomen.

Het zijn opmerkelijke werken, die van Silke. Omdat ze nu eens geen doempreken uitbeelden van hoe wij onze aarde vernietigen. Er is een aanstekelijk geloof in, dat de aarde en de natuur hun eigen evolutie zullen vinden om te kunnen voortbestaan. En hoe onverwacht die evolutie zal plaatsvinden via allerlei mengvormen. Niet weer een nieuwe kreeft, maar een kreeft die zich weet te mengen met onderwatergroeisels, die misschien ook al geëvolueerd zijn. Het zijn beelden van verandering, maar de evolutie is nog zo zeldzaam, dat ze moet worden opgeslagen en behoed in beschermende aquaria.

Ik zie iets van ‘De Kracht van Kunst’, het fenomeen waar de Duitse filosoof Christoph Menke het over heeft en die Christiaan Weijts vermeldt in zijn boekje Aanraken a.u.b.
In ‘stelling 2’ betoogt Menke “dat kunst Kunst wordt door een innerlijke kracht.⁽¹⁾ 
Niet door een maatschappelijk gewenste functie als inzicht verlenen, politiek bedrijven of kritiek uitoefenen. Dat is niet meer dan communicatie.
“Kracht is intuïtie, het verstand uitgeschakeld, het gevoel in totaliteit toegelaten” schrijft Menke.

De ‘speculatieve evolutie’ van Silke Riis lijkt een intellectuele theorie, maar is zo te zien aan deze werken, vooral een toelaten van de intuïtie, een geloof in het gevoel, en het afwijzen van intellectuele bezwaren. En niet te veronachtzamen: het plezier dat Silke heeft bij het maken en ontdekken, spat er van af.

In de mail schrijft ze (mijn vertaling uit het engels:)

Weatherworks ( het project waar ze nu aan werkt) is ontstaan ​​uit een idee om elementen uit zowel traditionele land art als stedelijke sculpturale monumenten te combineren met mijn - niet lang durende - 'speculatieve evolutie'-praktijk, als een manier om de utopische toekomst te weerspiegelen waarin ik geloof: een stedelijke omgeving die menselijke uitvindingen en de natuur uitnodigt om naast elkaar te bestaan ​​en elkaar te beïnvloeden (in tegenstelling tot onze huidige antropocentrische maatschappij). Einde citaat.

‘Niet realistisch’ denkt u misschien, maar ik vind het wel optimistisch.
Laten we de toekomst een kans geven en ondertussen niet vergeten er zelf hard aan mee te werken.

En let op mijn woorden: we gaan nog meer horen van deze Silke Riis uit Denemarken.

Fern Ling Chettle, Anna Lina Litz;
Speculative futures, sea cucumbers and art that decays
An Interview with Silke Riis

In Wenen stonden de sterren precies goed. Ik volgde twee fantastische cursussen tegelijk. Eén ging over het maken van mallen voor gietstukken, met een echt toffe latexkunstenares. Ze vertelde me dat latex ook wel 'de tranen van de bomen' wordt genoemd, waar ik zo dol op ben, en liet me alle mogelijkheden zien van het werken met natuurlijk latex. […]

Tijdens deze cursus maakte ik kennis met het boek 'After Man: A Zoology of the Future' van Dougal Dixon. Het is een fantastisch boek uit de jaren 80. De auteur is een evolutionair wetenschapper die zich op basis van zijn onderzoek voorstelde hoe alle soorten op aarde er vijftig miljoen jaar na het uitsterven van de mens uit zouden kunnen zien.

Dus ik had de latex, en toen volgde ik deze cursus. En toen deden we een oefening waarbij we een soort moesten bedenken, die moesten opschrijven en maken. Er lag klei op tafel, en ik wilde die glazuren, maar ik wist dat ik daar geen tijd voor had. Daarnaast had ik de latex, en ik wist dat ik de latex kon kleuren. Dus toen maakte ik een kleimodelletje, bedekte het met latex, en dat was nu de eerste versie van mijn artistieke praktijk!

Bron: Fern Ling Chettle, Anna Lina Litz;
Speculative futures, sea cucumbers and art that decays
An Interview with Silke Riis
Lees het hele interview op de Site van Sile:
https://www.mediamatic.net/en/page/390248/interview-silke-riis

Als u op de plaatjes hieronder klikt, ziet u een vergroting

Eindnoten en fotoverwijzing

⁽¹⁾ Christoph Menke Die Kraft der Kunst. Sieben Thesen.

Stelling 2: Begrijp je kunst of het esthetische als inzicht, als politiek of als kritiek dan draagt dit er alleen maar aan bij ze tot slechts een deel van de maatschappelijke communicatie te maken. De Kracht van kunst ligt er niet in inzicht, politiek of kritiek te zijn.

Alle foto's ©Mandarte.