Het Westfries Museum in Hoorn toont drie eigentijdse kunstenaars, die hun fascinatie delen voor nieuwe mode, in de wondermooie tentoonstelling TIME. De oude panden van het museum zijn gestript en leeggemaakt voor de komende renovatie en tonen nu hun leeftijd: gescheurde muren, scheefgezakte vloeren en losgeraakte 17e -eeuwse tegels.
In deze oude huid verblijven nu prachtig aangeklede etalagepoppen, in eigentijdse kostuums, die in deze atmosfeer mode uit het verleden verbinden met nieuwe creaties.
Kostuumontwerper Rien Bekkers ontwerpt sprankelende kleding uit de eeuw van Rembrandt. Dit is de derde aflevering:
Macbeth & Lady Macbeth
Rien Bekkers
Westfries Museum Hoorn
|
|
||
|
De ambiance kan niet duisterder. Een spookachtig, donkere, spelonkachtige kamer, zo uit een Schots kasteel. Scheuren in de muren. Grijs, klam daglicht, sijpelt naar binnen. De planken vloer verdwijnt knarsend in een gapend gat onder de zijwand. Achter het opake glasvenster schuifelt een Rembrandtesk figuur voorbij, op weg naar het schavot. |
||
|
Bloedrode kledingstukken staan te wachten tot hun heer en meesters zullen opdagen, meneer en mevrouw Macbeth en hun bediende. De trap in het belendende portaal kreunt. |
||
| Het verhaal is bekend. Macbeth is de generaal die, vooral door aanstichting van zijn vrouw, de koning van Schotland vermoordt en zelf de troon bestijgt. Het loopt allemaal buitengewoon slecht af. Macbeth vermoordt zijn zoon, de Lady pleegt zelfmoord en Macbeth zelf wordt vermoord door een van zijn getrouwen. Aan ieders handen kleeft bloed. Er zijn interpretaties die beweren dat uiteindelijk het goede overwint, maar dan moet je wel je emoties thuis laten. Moord en doodslag brengt nooit alleen maar goeds. | ||
| Heel droog somt Rien Bekkers de materialen op waarvan hij de kostuums liet naaien: | ||
|
Het kostuum voor Lady Macbeth en ook dat van Macbeth zelf zijn gemaakt van een ‘rode metaal organza’. (Organza is een transparante, dunne stof gemaakt van fijn en zacht weefsel met een lichte glans.) Het kostuum van Macbeth heeft veel reliëf verkregen door de stof door te stikken en tussen de stiknaden open te knippen. Hierdoor krijgt het een gehavend uiterlijk. |
||
|
Geen enkele verwijzing naar de Schotse tragedie. Geen enkele reden waarom deze stof, deze werkwijze, deze keuzes. Maar de intens rode kleur, het zwart in de kraag, het stroperig vervloeien van rimpels en vouwen brengt onweerstaanbaar de indruk van stollend bloed. Deze kledij is ongemeen agressief en brengt geen vrede. |
||
 |
||
|
Overal in dit deel van de tentoonstelling staan kostuums van nog geen meter hoog. Niet alleen de hoogte telt, de breedte en de diepte zijn aangepast. Zo kloppen de verhoudingen. Het ensemble kan in onze tijd wel gedragen worden door een meisje van 7 of 8 jaar. Maar de vorm verwijst duidelijk naar de 17e eeuw. Misschien was de volwassen lady Macbeth toen wel de helft kleiner dan wij nu. En zeker veel kwaadaardiger. |
||
| Het geringe formaat brengt de sculpturale opvatting van het ontwerp binnen de macht van de maker én van de toeschouwer. De hoofdvorm bestaat uit een cilinder van grote doorsnede, van de vloer tot het midden. Daar wordt de cilinder door het verdegaal teruggenomen tot minder dan 1/3 van de doorsnede. De hoogte van het lijfje bedraagt slechts de helft van de hoogte van de onderste cilinder. De kraag daarboven is een briljante uitwaaiering en oprichting van de metaalstof, als beeldrijm boven het platgestreken verdegaal. Een schoudermantel hangt aan weerszijden af tot over het verdegaal en verzamelt zo de hoofdvorm terug tot een eenheid: schelp op driehoek, driehoek op cirkel, cirkel op cilinder. De glanzende rode stof, het borduurwerk met plantmotieven, het stikwerk langs de plissénaden van de kraag en langs de uitgeslagen plooien van het lijfje op de verdegaal, al die details onderstrepen de eenheid. | ||
|
Het enige wat deze organza sculptuur nog mist: een draagster, of drager, twee heupen en een borst, die tonen hoe dit gewaad haar bewoner zweefkracht geeft en de ruimte in bezit laat nemen. En tenslotte twee handen die de rok onder het verdegaal openhouden. Toen lady Macbeth in deze dracht door haar Schotse kasteel schreed, droeg ze toen de dodelijke dolk onder haar gordijn? En zou een bediende het stiekem hebben gadegeslagen? Was dit de jurk waarin ze haar man overhaalde tot zijn moorddadige acties? |
||
| In deze tentoonstelling valt het oeuvre van Rien Bekkers uiteen in deze twee categorieën: Geschiedenis als inspiratiebron en ‘Wachters’. Je kunt vermoedelijk ook zeggen: theater-opdrachten en vrij werk. Wat beiden met elkaar verbindt is de onwaarschijnlijke zorg die besteed is aan de details, die elk stuk door de fantastische afwerking individueel maakt en kostbaar. | ||
 |
||
| Dat Rien Bekkers vooral ook sculpturen maakt en niet alleen theaterkostuums, zie je aan zijn serie wachters. De term ‘wachters’ leen ik van de tekst in het museum, ik vind deze figuren niet uitgesproken mannelijk. Al zijn ontwerpen zijn verticaal gericht, met een zwaarte ruim onder het midden, alsof de basis niet wordt gevormd door benen, - die zijn er nauwelijks – maar door een weelderig heupwerk. Deze wachters krijgen een opwaartse verlenging door een hoog opgerichte muts die het hoofd vervangt. De muts lijkt enigszins op die van sommige Boeddha beelden. De hals draagt een sjaal van bloemen, de muts 10 ballen aan weerszijden. Eenmaal de eenvoudige hoofdvorm goed begrepen, gaat het vooral om de details. Het zijn duizenden lovertjes en kraaltjes, stuk voor stuk op de bovenste laag stof geborduurd. Deze wachters dragen geen wapen. Ze staan niet opgesteld in regenbestendige wachthuisjes. Ze staan gewoon mooi te zijn, esthetisch, als dragers van versiering en schoonheid. Afstandelijk, dat wel. En glitterig, heel erg glitterig. | ||
  |
||
|
TIME in het Westfries Museum in Hoorn nog tot en met 1 juni 2025. https://westfriesmuseum.nl/time-in-fashion/ |
Abonneren
Rapporteer
Mijn reacties