(Leestijd: 2 - 4 minuten)

Het Westfries Museum in Hoorn toont drie eigentijdse kunstenaars, die hun fascinatie delen voor nieuwe mode, in de wondermooie tentoonstelling TIME. De oude panden van het museum zijn gestript en leeggemaakt voor de komende renovatie en tonen nu hun leeftijd: gescheurde muren, scheefgezakte vloeren en losgeraakte 17e -eeuwse tegels. 
In deze oude huid verblijven nu prachtig aangeklede etalagepoppen, in eigentijdse kostuums, die in deze atmosfeer mode uit het verleden verbinden met nieuwe creaties. 
Asya Kozina maakt uitbundige papieren pruiken naar de Barok en kostuumontwerper Rien Bekkers ontwerpt sprankelende kleding uit de eeuw van Rembrandt. Dit is de tweede aflevering:

Mozart Trio
ASYA KOZINA

Westfries Museum Hoorn,
Begane grond, in de gang van receptie naar Sepehr.

 

Asya Kozina - Mozart TrioMozart Trio
ASYA KOZINA

 
 

De pruikentijd waaraan Asya Kozina haar ironie ontleent, duurde feitelijk maar kort. Van 1750 tot 1800 ongeveer. Mozart (1756-1791) wordt altijd afgebeeld met een pruik, de meest flatteuze op het standbeeld in Wenen, uit 1896. Maar meestal met een nogal saaie pruik, twee krullen boven elkaar aan weerszijden van zijn hoofd,  op zijn plek gehouden door de dunne overlapping op zijn schedel.

 
 

Het trio dat hier staat opgesteld draagt elk één van Mozarts belangrijkste instrumenten op het haar: een klavier, een fluit en een viool. Voor de rest zijn de pruiken versierd met tal van details, muzieknoten, guirlandeblaadjes, partituren, vogels, losse veren, krullen en sjaaltjes om hun haar bijeen te binden, alles van papier, zuiver en strak gesneden.

 
  In het museum staan de pruiken op zwarte damesbustes. De pruik is altijd een mix van haardracht en sculptuur. Video’s op internet bewijzen dat deze sculptuurpruiken ook echt door modellen op het hoofd worden gedragen, tijdens shows, als heuse vrouwelijke sokkels. Wie verzint er nou dat zulke knip- en snijkunst geschikt is om op het hoofd te dragen? En waarom, waarom wil je wel een papieren viool op een hoofd?  
 

Dat is natuurlijk het besluit van de kunstenares, die de pruiken weghaalt uit het rijk van de haarwerken en overzet naar het domein van de beeldhouwkunst. Die verhuizing van het ene rijk naar het andere doet me denken aan een analyse over eigentijdse kunst, die Susan Sontag met vooruitziende blik schreef in 1965. Ik citeer:

 
  “De nieuwe sensibiliteit [van de kunst-JD] is op uitdagende wijze pluralistisch. Zij is zowel gericht op een knellende ernst als op plezier, spiritualiteit en nostalgie. Zij is ook uiterst historisch bewust en de gretigheid van haar enthousiasme, alsmede de opeenvolging in dat enthousiasme, is erg koortsachtig en hoog van tempo.” [einde citaat]  
  IMG 5053 driekwart

Voor mij is het kernbeeld van dit pianotrio de viooldraagster. Haar pruik lijkt niet op een pruik maar op haar echte haar, sierlijk gekapt en gestijld. Een grote, volle golf, van linksonder achter naar rechtsvoor boven, maakt haar echt vrouwelijk. Het kapsel is modern, zakelijk functioneel, niet zo gekruld en overdadig decoratief als in de Rococo. Deze ‘pruik’ is een van de minst uitbundige in de hele tentoonstelling en tegelijk de meest sculpturale.

 
 

IMG 5067 kernbeeldHet sculpturale als knellende ernst zit hier in de stijve, totale, ruimtelijke opvatting van het haar dat de partituur, de strijkstok en de viool draagt, als losse aan het haar toegevoegde elementen. Allemaal elementen die zich lenen voor een tafelblad, maar niet voor een secure watergolf. In die tegenstelling zit de humor en het plezier. De muziekinstrumenten zelf zijn het spirituele deel, en dat een 20ste -eeuws kapsel de drager wordt van een 18e -eeuws pianotrio, is de nostalgie.

 
     
 

De stemming bij deze Oekraïense kunstenares is intussen omgeslagen. Het is niet meer de Barok, die haar inspireert, maar de oorlog. Virtuoos, met alles wat ze zich eigen heeft gemaakt in de voorbije jaren, toont ze nu haar project ‘The Religion of the Death’, op de bovenste verdieping van de tentoonstelling. Hier is het plezier van het maken nog aanwezig, misschien kan ik beter zeggen: de onontkoombaarheid van het moeten maken, omwille van de knellende ernst van het onderwerp. Het resultaat is onbeschrijfelijk, afschuwelijk en een aangrijpende stellingname tegen al het oorlogsgeweld. Ga het zien, en ervaar hoe krachtig haar papier kan zijn.

 
   
 

TIME in het Westfries Museum in Hoorn nog tot en met 1 juni 2025.

https://westfriesmuseum.nl/time-in-fashion/

1000 Resterende tekens