De Tong van Lucifer

De sculptuur Tong van Lucifer aan de Knardijk is door twee stormen scheef gewaaid en moet worden gerestaureerd.

Er is over het kunstwerk aan de Knardijk bij lelystad veel te doen.
Vooral bij de Christenunie en de SGP. Dat heeft weinig te maken met het kunstwerk zelf. Het gaat vooral om de titel.
De sculptuur kreeg van zijn maker de titel ‘Tong van Lucifer’.
Het is een kolossale ovale vorm die reikt tot boven de horizon, recht de hemel in.

De titel doet denken aan de bijbel.
In de Bijbel is Lucifer een gevallen engel, maar geen duivel. Satan is de duivel. Het beeld heet niet Tong van Satan. 

De titel is door de kunstenaar bedacht en niet als oorsprong voor het beeld zelf gegeven.
In de Tong van Lucifer is geen tong en geen Lucifer te vinden. Kunstenaars geven soms titels aan hun werk, omdat ze een mogelijk verband willen suggereren.

Toeschouwers hechten soms meer waarde aan de titel dan aan het kunstwerk zelf.
Er zou zeker anders over het beeld gedacht worden als het bijvoorbeeld ‘puntige ovaal’ had geheten of ‘Bliksemafleider op de Dijk’.
Als het werkelijk de tong van Lucifer zou zijn, dan zou die voor eeuwig naar de hemel reiken, waar hij nooit meer wordt toegelaten.
Voor altijd naar de aarde verbannen. Geen beter symbool voor de toorn en de almacht van de Heer, toch?

Het kunstwerk is indrukwekkend om tal van redenen, maar niet om de titel.
De titel zegt niet zo veel. Zelfs als Rudi van de Wint iets bijbels bedoeld zou hebben, wat echt niet is aangetoond, dan maakt dat niet zo veel uit.
De bijbel heeft enorme invloed gehad op de kunstgeschiedenis. Dat wil nog niet zeggen dat elk kunstwerk in Bijbelse zin moet worden opgevat.
Er zijn nare dingen gebeurd met het kunstwerk. Geplunderd door vandalen.
Een dode doordat het uit zijn takels viel. Scheef gewaaid door opeenvolgende stormen.
Je zou haast gaan denken dat het beheerst wordt door duivelse krachten.

Het gaat in de afwijzing door de Christenunie en de SGP niet om het beeld maar om de interpretatie.
Alle opmerkingen die ik tot nog toe hoorde zijn niet op het beeld zelf gebaseerd.
Zelfs niet op de titel. Maar op de interpretatie van de titel.

Lux ferre betekent “het licht dragen”. Zo opgevat betekent de titel: De Tong van de lichtdrager.
Een andere betekenis komt voor in het toneelstuk Lucifer van Joost van den Vondel, uit 1654.
Daarin schetst Vondel de strijd tussen twee groepen engelen, waarvan de ene het lot niet wil accepteren, dat door God bepaald is. Hun leider is Lucifer.
Volgens Vondel is het voor Lucifer eerder een opgedrongen rol, dan een overtuiging uit principe.
Lucifer wordt bij Vondel uiteindelijk overwonnen, doordat hij getroffen wordt door de bliksem van die andere aartsengel, Michaël.
Rudi van de Wint heeft vast wel aan alle mogelijke interpretaties van Lucifer gedacht.
En hij was vast niet vies van een titel die een mogelijk ook een beetje provoceert.

Het beeld is gemaakt van koperdraad dat om een kern is gewikkeld. Zoals bij een dynamo.
Je ziet het al voor je, hoe het de blikseminslag aantrekt.
Bezoek De Nollen in Den Helder waar de beeldhouwer werkte, en ontdek zijn fascinatie voor elektriciteit, vuur, bliksem en lichtflitsen.
Er openen zich dan heel andere mogelijkheden voor de interpretatie.
En die is niet zo eenduidig als die ene mythe die nu als ultieme waarheid wordt opgedist.