 |
Zondag 12 mei 2013. Moederdag. Bosgebouw ‘Het Genie’ naast de geitenboerderij in het Amsterdamse Bos. De aftrap van de openluchttentoonstelling in het Amsterdamse Bos, wordt gedaan door Sya van ’t Vlie. Zij spreekt als eerste tijdens het symposium met als onderwerp 'Wat is Natuurkunst?' Na haar volgen nog drie sprekers: Henk van Bennekum, Adri de Fluiter en Johan Sietzema, alle drie beeldhouwers. De sfeer is goed, het publiek - 50 man, waarvan de helft beeldhouwers, luistert en discussieert geïnteresseerd. |
- Gegevens
 |
Bijna wulps. Maar toch star. Een raadsel. Een voorwerp zonder functie. Het houdt de aandacht vast, omdat elk onderdeel zichzelf is, maar in een onnatuurlijke samenhang. Het zou om moeten vallen. Jammer genoeg maakt de foto het plat. Op de afbeelding kun je niet goed zien dat het onderste deel van de tak schuin naar voren komt. Door een soort halve knoop in de tak verandert hij van richting. Maar het is geen knoop, de tak raakt zichzelf nergens. Het is een respectvol ‘pardon meneer, mag ik u even passeren’ van de tak tegen zichzelf. Hij had zich niet door zichzelf heen kunnen werken, als het bovenste of onderste bolletje er al op had gezeten. |
|
| Zonder titel, 2013 Klaus Baumgärtner hout beschilderd hoogte = 29 cm |
Zo vertellen de ronde bolletjes ons dat er eens een takje was, dat met zichzelf in de knoop was geraakt. Het had zichzelf niet meer in de hand. Dat moest nu echt eens afgelopen zijn Dus werd het verankerd en afgetopt. |
- Gegevens
 |
Wit (Ex-voto’s) Katrien Vogel Papier maché (?) h = ca. 260 cm Dit is de eerste sculptuur die je ziet wanneer je de Oude Kerk in Amsterdam binnen loopt. Het is meer dan twee meter hoog, hangt tegen een witgepleisterde muur, midden onder een gotisch raam, niet ver van een kolom. Het doet denken aan knekels en een druiventros. Het is gemaakt door Katrien Vogel. Ik schreef al eerder over werk van haar op dit weblog, in 2008, en daarna elk jaar weer. |
- Gegevens
 |
Hoe pak je dat aan, meer dan veertig moderne kunstwerken in één oude kerk? En wat voor een kerk: Nederlands meest roemruchte, dé Oude kerk, in het hart van Amsterdams ‘red light district’. Het wemelt er van toeristen die netjes hun entree betalen om het godshuis in deze liederlijke stad te zien, en de - heerlijk verwarmde - toiletten te bezoeken. Dit godshuis is nu een tempel voor de kunst, de kunst van het Beeldhouwerscollectief ABK, nog tot en met zondag 14 april. |
- Gegevens
 |
Unintentionally Keloid Mensen deinzen terug voor het beeld. Wat hangt daar nou? Oh wat gruwelijk, is het vlees? Nee joh, het is toch geen vleeshaak. En dat bloed is niet echt. Goddank. Maar het lijkt wel echt op vlees, alleen zit er iets anders tussen. Is dat van een paardenzadel? Dichterbij, kijken, ruiken, afblijven. Het is afstotelijk en meeslepend tegelijk. Als je het eenmaal hebt zien hangen laat het je niet meer los. |
- Gegevens
|
‘Ik begin met een alledaagse ervaring’ schrijft Alva Noë in zijn boek Varietes of Presence. ‘Je gaat naar een kunstgalerie en je kijkt naar een kunstwerk in een onbekende stijl van een kunstenaar die je niet kent. Het gebeurt, soms, in een situatie als deze, dat je het kunstwerk vlak vindt, of ondoorzichtig. Je snapt het niet. Het is ondoorgrondelijk.’ ‘Maar je geeft het niet op. Je kijkt nog intenser; misschien heb je in je herinnering een beeld dat er enigszins op lijkt. Je leest de titel en dat geeft je al een idee. Je hoort toevallig hoe iemand in de galerie commentaar levert over het kunstwerk - bijvoorbeeld over hoe het gemaakt is. Of misschien ben je met een vriend en praat je er over wat er in het kunstwerk zit’. |
|
| Unintentionally Keloid (Onopzettelijk littekenweefsel) Berlinde De Bruyckere was/epoxy/hout/ijzer/ leer/touw/stro 115 x 55 x 65 cm Museum Beelden aan Zee |
‘Nu kan er iets heel opmerkelijks optreden. Het werk gaat voor je open; het ontsluit zijn gezicht voor je; je kunt er nu naar binnen kijken en zijn samenstelling waarderen. Het kunstwerk is nu aanwezig voor jou als betekenisvol’. |
- Gegevens
 |
Zouden ze het in Beelden aan Zee vermoed hebben? Van dit onwaarschijnlijke tijdvak in Italië, waarin de paus per helikopter naar zijn pensioen vliegt, terwijl Berlusconi per stembus op aarde terugkeert? Zouden ze daar in Beelden aan Zee gedacht hebben: dát moeten we NU hebben, niet één, nee, twéé Italiaanse kunstenaars? De kerk en de staat, die elkaar NOOIT loslaten? En heet daarom die tentoonstelling ‘Timeless’, letterlijk ‘tijdloos’ maar misschien beter te vertalen met ‘van alle tijden’? |
|
|
Regeneration 2012 |
Zit daarom deze Berlusconi-boeddha pontificaal in de entree van de tentoonstelling, met op zijn schoot het hert van Hubertus? Of verbeeld ik het me, omdat ik nu eenmaal behept ben met mijn eigen TIJDPERK… |
- Gegevens
 |
De rijkdom van Arte Povera, heet de tentoonstelling in Museum Kröller-Müller, die nog duurt nog tot en met zondag 7 april 2013. Vanaf de eerste zaal is die rijkdom pure beeldende schoonheid in spierwitte, van alle smetten gezuiverde ruimten. ‘Povera’ in de meest eigenlijke zin van het woord: zonder opsmuk en zonder verhullende symboliek. Elk beeld richt zich rechtstreeks tot de toeschouwer. Die ondergaat hoe het voelt om de vloer te delen met een beeld, hoe het beeld energie opwekt in zijn lichaam en de zaal een podium wordt waar hij rond doolt, gedreven door het beeld. |
|
| Canoa di Otterlo 1986 Gilberto Zorio triplex, hout, staal, verf, lak, rubbers, verkoperd staal, kopersulfaat, glas |
Nooit eerder ontmoette ons lichaam zó treffend het materiële beeld als tijdens deze periode in de jaren 70 van de twintigste eeuw.De tijd waarin energie het toverwoord was voor de bezieling van ons lichaam als huis van de geest. Energie als synoniem voor geestkracht. |
- Gegevens
 |
De tentoonstelling in Museum Beelden aan Zee, van het werk van Leo de Vries, duurt nog tot 20 januari 2013. Over de beeldhouwer is een monografie beschikbaar. Daarin schreef ik op verzoek een artikel over het beeld De Zwarte Weduwe.
In feite werk ik in het eerste stuk een begrip uit dat de Franse filosoof Merleau-Ponty betitelt als être-au-monde: in de wereld zijn. De jonge Canadese filosoof Alva Noë spreekt over presence: aanwezigheid. Dat begint zo: |
|
|
Zwarte Weduwe |
- Gegevens
Er was geen os en ook geen ezel in het stalletje van Betlehem, schrijft de huidige paus, Benedictus XVI, in het derde deel van zijn trilogie over het leven van Jezus. Dit laatste deel, dat aanstaande maandag in Nederland uitkomt, gaat over Jezus’ geboorte en kinderjaren. De paus is onfeilbaar, zoals we weten, en over het ontbreken van de dieren in het stalletje moeten wij hem wel geloven.
- Gegevens
 |
Verstomd stap ik, fototoestel in de aanslag, door het atelier in Oude Niedorp. Lomp en onhandig, omdat de enorme verandering nog niet wil doordringen. Allereerst is er de sfeerverlichting die tal van ‘hotspots’ aanlicht en een rustig overzicht verhindert. Waar te beginnen? Langs de mobiele wanden, die in een achthoek staan opgesteld of bij de bloemen, in het midden? Je kunt erheen lopen tussen de tafels door, die als een Griekse meander zijn opgesteld. Wat is hier gaande, waar is de vertrouwde chaos, welke krachten hebben hier ingegrepen? |
- Gegevens
 |
In het Louvre is op dit moment de tentoonstelling te zien : Raphaël, les dernières années, ofwel “Rafaël in zijn laatste jaren”. Een prachtige schilderijententoonstelling in samenwerking met het Prado.
Afb. hiernaast:
In Teylers Museum in Haarlem heet de tentoonstelling gewoon “Rafaël |
|
- Gegevens
 |
In het gezellige restaurant van Het Stedelijk Museum Kampen staat een groot beeld: een man die gebukt gaat onder de loodzware last van een wolk. De wolk is loodgrijs van kleur. De man schuifelt, stap voor stap, met lege handen die bijna de grond raken, voorwaarts. Hij is gekleed in een blauwe broek en een groene trui, zijn golvende haar onberispelijk op zijn schedel geplakt. Keurige zwarte herenschoenen. Als hij zich op zou richten, zou hij even groot zijn als wij. Onmiskenbaar een man van deze tijd. |
- Gegevens
in plaats van afstandelijk kijken
De uitbreiding van Het Stedelijk Museum Amsterdam door Benthem/Crouwel architecten
 |
Wat een ruimte! Dat is het eerste wat opvalt. Buiten staat een ‘slang’ voor de entreehal, binnen staan vier rijen dik de mensen voor de kassa’s. De massa is gekomen om ‘het’ Stedelijk te ervaren. En dan, eindelijk, door de klappoortjes die de entreekaart scannen, naar binnen. Wat een hal, is dit een vliegveld of een museum? |
|
- Gegevens
Wat me verontrust is hoe woorden woorden oproepen. Een woord zonder ander woord is niet zo veel. Dit in tegenstelling tot beelden. Een beeld zonder ander beeld is veel, heel veel, soms zelfs compleet.
De woorden die door beelden worden opgeroepen vermengen zich met woorden die al liggen te wachten in mij. Ze zien hun kans schoon en brengen de hele boel in de war. Daarom is het belangrijk me te houden aan een scherp zien, en me bij alle woorden af te vragen: is dit echt wat het beeld oproept?
- Gegevens
 |
Daar staat ie dan, negentig kilometer verwijderd van het dichtstbijzijnde strand, Neptunus, gebieder van de zee. Midden in Bologna, boven op een fontein, dat wel. Er komt zelfs water uit tijdens de hittegolf deze zomer. De fontein staat op de Piazza Nettuno, midden in de oude stad en is ontmoetingsplek voor jong en oud, bewoner en toerist. Al eeuwen. Van brons staat Neptunus op marmer, in de stralende zon, in hoog contrast tegen de felblauwe lucht. Met een arm vooruit, de hand gestrekt, de vingers uitgespreid, zelfbewust en onaantastbaar, de golven tot kalmte te manen. |
- Gegevens
 |
Overweldigend. Dat is het woord waarmee je deze Documenta(13) het best kunt omschrijven. Het aantal kunstenaars (188) is overstelpend, het aantal locaties ( 8 tentoonstellingsgebouwen, 19 ‘terzijdes’ en 51 parklocaties), het aantal pagina’s in de ‘Gids’ (Begleitbuch 537 pp.) en tenslotte het intellectuele niveau van zowel de kunstrecensies in Das Begleitbuch als de teksten van hoofdcuratorin Carolyn Christov-Bakargiev zelf. Maar laat je er niet door weerhouden en ook niet door de vaak negatieve recensies. Ga er zelf heen. Er is heel veel te genieten en heel veel te overdenken en heel veel de moeite waard en heel veel meer te zeggen dan welke recensie ook kan samenvatten. Ga heen en verrijk jezelf! |
- Gegevens
|
|
Hommage aan Donald Judd 2012
De reeks van Fibonacci: 0,1,1,2,3,5, etc. |
- Gegevens
Staande ring 1998
Frans de Wit (1942-2004)
IJzer h = 196 cm
Zes en twintig ijzeren broodjes. Niet helemaal gelijk van vorm en niet helemaal gelijk van grootte. Zodanig aan elkaar gelast dat de lasnaad twee korte zijden met elkaar verbindt die in een kleine hoek ten opzichte van elkaar staan.
- Gegevens
 Praesidium Libertatis 2012 Yassar Ballemans |
Wat betekent het als je de titel Praesidium Libertatis kent, Bolwerk van de Vrijheid? Kun je het beeld zelf dan nog wel beleven? Is het dan nog wel een beeld of alleen maar een houten ding met gebrek aan woorden? Titels werken achteraf. De kunstenaar geeft de titel en duwt jouw daarmee in een bepaalde richting. Hij zet jouw denken op een spoor dat zich eerst losmaakt van het beeld. Een rangeerterrein waarop hij jou heen en weer stuurt van wissel tot wissel, van gedachte tot betrekking. Terwijl jij terug probeert te komen bij het beeld, om de gedachten, de woorden, de aansluitingen die je gevonden hebt op dat rangeerterrein, tenslotte over het beeld te leggen. Verdwijnt het dan? Wordt het er beter van? |
- Gegevens
Maandag 18 juni 2012. De buien zijn het land uit. Er staat weinig wind en in de hoge luchtvochtigheid voelt het lauwwarm aan. Het is niet onaangenaam. In tien minuten tijd wandel je vanaf het Centraal Station naar De Burcht. Dat is een indrukwekkende ringmuur boven op een kunstmatige, groene heuvel. De geschiedenis gaat hier terug tot de middeleeuwen. Je kunt de heuvel beklimmen over een gerestaureerde trap en dan binnen in de donjon na een ijzeren wenteltrap langs de kantelen schuifelen. Het uitzicht over Leiden is typisch eigentijds: onder je en vlakbij de oude 17e eeuwse stad, daarbuiten omkranst door de hoogbouw van de laatste vijftig jaar. Binnen in de burcht biedt een groepje jongeren tegen elkaar op, rokend en met blikjes breezer in de hand: ‘ja, maarrr ik ben nog geen vijftien en van mijn vaderrr mag ik zekerrr niet vannacht bij jou thuis blijven!’ Gegiechel.
- Gegevens