Lisanne Sloots: Houtskool

Lisanne Sloots keert met de tentoonstelling Is getekend: Houtskool na 18jaar terug in Hoorn. Zij heeft zich inmiddels tot een toonaangevend houtskool-kunstenares ontwikkeld. In 2019 publiceerde zij het boek Houtskool , dat een bestseller werd, ook op de kunstacademies..
Het boek opent met een citaat van Maxime Lalanne (1827-1886):

De houtskooltekening is de meester van alle soorten tekeningen; door de kracht, de transparantie en de zachtheid van toonwaarden en door de helderheid en de diepte die het werken met dit materiaal geeft.

 

In 2004 mocht ik de tentoonstelling Verloren land openen, een project waarbinnen Lisanne Schoots en acht kunstenaars samenwerkten en zich lieten inspireren door de geschiedenis van Hoorn. Tijdens dat project werd door de archeologische dienst van de Gemeente Hoorn een 17e -eeuwse smederij blootgelegd, onder de Rode Steen, vlak naast café Winston. Daarin werd een aanzienlijke hoeveelheid houtskoolresten gevonden. Lisanne begon ermee te werken en later in haar atelier in Amsterdam nam haar fascinatie voor het materiaal toe.

Deze tekening uit 2018 meet 70 x 90 cm en is simpelweg getiteld Iep. Daarmee doelt Lisanne op de boom waar deze houtskool van afkomstig is.
Lisanne:

Houtskool van de Iep was scherp genoeg om met dunnen lijnen een arcering te maken, waar één enkele lijn soms wat brokkelig werd. Nadat ik het schuin schuurde gaf het juist brede, zachte lijnen. Zowel scherp als breed tekende het grijs en bij het over elkaar heen zetten werd het diep donker en steeds zwarter met een bruine ondertoon. Het bleef compact en gaf weinig poeder voor het wrijfvlak, dat grijs kleurde. Bij doorwrijven in lagen werd het steeds donkerder en waar stevig doorgewreven ging het richting bruin. In het glimmende breukvlak zat een lichtere kern. Na het stoken bleek de kern bovenaan toch iets ingebrand te zijn.

Zo’n tekst is natuurlijk om te smullen. Wie kun je nu beter aan het woord laten over het materiaal, de techniek en het resultaat, dan de kunstenares zelf. Het is meteen een mooie les in kijken en waarnemen.

Ter voorbereiding van de opening bezocht ik Lisanne in haar atelier. Deze foto geeft een redelijke indruk van de schaal waarop ze werkt en van de concentratie die voor haar werk zo nodig is.
De informatie over houtskool in haar boek beslaat een reis door de tijd, van de oudheid tot heden, het proces van verzamelen en stoken, een overzicht van de bomen waarvan Lisanne houtskool maakt en nog veel meer. Het boek is natuurlijk bij de tentoonstelling te koop.

Tijdens de opening op zondag 20 maart zal er op de Grote Noord tegenover Grand café Winston een vuur branden waarin Lisanne haar eigen tekenhoutskool stookt. Voorbijgangers kunnen dan met haar in gesprek gaan.

In de Boterhal zijn haar tekeningen te zien die zij maakte met zelf gestookt houtskool van diverse bomen en het archeologische materiaal dat uit de Roode Steen werd opgegraven.

In de Boterhal zal een soundscape van musicus Niels Vermeulen zijn première beleven. Hij heeft opnamen gemaakt van het geluid dat houtskool maakt en daarmee een klanklandschap gecomponeerd. Het is natuurlijk indrukwekkend de werken van Lisanne te kunnen zien terwijl de soundscape klinkt!

Op zondagmiddag 24 april is de afsluiting van de expositie met een openbare lezing tijdens de zondagmiddagsalon van de Boterhal.