bil 18Maandag 18 juni 2012. De buien zijn het land uit. Er staat weinig wind en in de hoge luchtvochtigheid voelt het lauwwarm aan. Het is niet onaangenaam. In tien minuten tijd wandel je vanaf het Centraal Station naar De Burcht. Dat is een indrukwekkende ringmuur boven op een kunstmatige, groene heuvel. De geschiedenis gaat hier terug tot de middeleeuwen. Je kunt de heuvel beklimmen over een gerestaureerde trap en dan binnen in de donjon na een ijzeren wenteltrap langs de kantelen schuifelen. Het uitzicht over Leiden is typisch eigentijds: onder je en vlakbij de oude 17e eeuwse stad, daarbuiten omkranst door de hoogbouw van de laatste vijftig jaar. Binnen in de burcht biedt een groepje jongeren tegen elkaar op, rokend en met blikjes breezer in de hand: ‘ja, maarrr ik ben nog geen vijftien en van mijn vaderrr mag ik zekerrr niet vannacht bij jou thuis blijven!’ Gegiechel.

bruid w150   Even later, onderweg van de Burcht naar de Hooglandse kerk, rijdt een Leids maandag-huwelijk: de bruidegom voert zijn bruid mee in een bakfiets: ze ziet er stralend en gelukkig uit. Als ze mijn camera zien geven ze elkaar spontaan een kus: er is hier toch geen gevaarlijk verkeer. Hun vrolijke, harde kleuren en witte kleren zijn van onze tijd, de entourage en de rust om ons heen ademt het verleden. Hier viert de jeugd hun toekomst in een stadsdeel uit voorbije tijd. Zijn we er daarom zo graag, in die oude steden, omdat de stilte er ons losweekt uit ons eigen drukke bestaan?

 

     
tland w150   Om die sfeer nog even vast te houden kun je nog een ronde om de Hooglandse kerk maken langs een paar straatjes uit datzelfde verleden. Vervolg je weg langs het koor aan de achterzijde van de kerk naar de Hooglandse kerkgracht, waar je wordt opgewacht door een hoog, houten huisje tegenover het pand ‘T Land van Beloften’. Dat beeld heet Stilte in wit en we komen er later nog uitgebreid op terug.

 

     
ouderijnbrug w150   Slenter er langs over de kasseien van de gedempte gracht, langs het Weeshuis, naar het andere eind van de straat, met je blik nu eens op de stadshuizen, dan weer op een van de elf beelden die recht boven het verborgen water staan opgesteld. Hoor het ruisen van de bomen, de klaterende lach van een Italiaanse toerist en voel de keien onder je voeten tot je aankomt bij de brug over de Oude Rijn. Draai je dan om, loop terug naar het midden van de straat en begin aan je eerste echte ontmoeting met een van de elf beelden die daar onder het beschuttende lover staan opgesteld. Nu ben je er echt klaar voor, nu je de al je dagelijkse beslommeringen achter je hebt gelaten.

 

     

geelenw540 w150Zonder titel 1999-2012
Guido Geelen

  Zonder titel heet het beeld en het is van gegoten aluminium, gemaakt door Guido Geelen. Het is zo’n twee en een halve meter hoog. Het is een piramide van vier, een beetje wankel op elkaar staande beesten. Hun lijven zijn geperforeerd, vreemd genoeg allemaal met even grote gaten: het kleinste dier bovenaan heeft even grote gaten als het grootse beest onderin. Horizontale gietkanalen, niet verwijderd na het gieten, met grote trompetbeker-uiteinden doen danken aan schalmeien en de gaten in de dierenlijven lijken nu opeens op klankgaten van snaarinstrumenten en luidsprekers.

 

     
sstadtmusikanten bremenw150   Je herkent een variatie op de ‘Bremer Stadsmuzikanten’, in 1953 gemaakt door de Duitse beeldhouwer Gerhard Marcks. Dit is dus duidelijk: Guido Geelen speelt met zijn titel ‘zonder titel’ de onschuld, maar het is onmiskenbaar dat hij zich in de geschiedenis van de beeldhouwkunst nestelt. Zijn nieuwe beeld verhoudt zich tot het verleden. Dat niet alleen, hij geeft ook nog commentaar. Het sprookjesbeeld van Marcks wordt door hem aan alle kanten lekgeprikt en de ezel, hond en kat zijn vervangen door een koe, varken en schaap. Geen huisdieren maar boerderijdieren. Doorkijkdieren waarvan alleen de contour nog min of meer intact is. Ze staan ook nog eens kop boven staart en zijn daardoor minder saamhorig dan het beroemde sprookje vertelt. Hun bestaan is letterlijk ondraaglijk licht. Er is nog veel meer over te zeggen, over dit beeld, en dat doen we zeker tijdens onze excursie. Over de opbouw, het materiaal, de techniek, de ruimte, de transparantie, het ritme, de harmonie, de functie en de inhoud. Over het gevoel dat dit beeld bij ons opwekt en achterlaat. Over de mogelijke betekenis. En pas daarna lopen we naar de volgende verrassing:
     
ballemansw540 w150   een bouwsel van multiplex en polyester, gemaakt door de 31-jarige Yasser Ballemans. Het draagt als titel Praesidium Libertatis, het motto van de Universiteit van Leiden, te vertalen als ‘Bolwerk van de Vrijheid’. Dat Bolwerk was bij de oprichting de bedoeling van Willem van Oranje en nu torent dit letterlijke bol-werk hoog boven ons uit, tussen de kruinen van de bomen. Een sterrenband verlaat de opengewerkte bol naar een as die naar de overzijde leidt, waar op een soortgelijke sokkel een schoolbordachtige constructie overeind staat, misschien als verwijzing naar de collegezalen. Maar daarover later meer…

1000 Resterende tekens