"Een esthetische beschouwing van kunst schiet tekort, omdat ze het zwaartepunt bij de beleving van de beschouwer of schepper legt en niet bij de waarheid, 
In het weblog staan algemene artikelen over beeldende kunst, dingen, woorden, aanwezigheid.
 |
Overweldigend. Dat is het woord waarmee je deze Documenta(13) het best kunt omschrijven. Het aantal kunstenaars (188) is overstelpend, het aantal locaties ( 8 tentoonstellingsgebouwen, 19 ‘terzijdes’ en 51 parklocaties), het aantal pagina’s in de ‘Gids’ (Begleitbuch 537 pp.) en tenslotte het intellectuele niveau van zowel de kunstrecensies in Das Begleitbuch als de teksten van hoofdcuratorin Carolyn Christov-Bakargiev zelf. Maar laat je er niet door weerhouden en ook niet door de vaak negatieve recensies. Ga er zelf heen. Er is heel veel te genieten en heel veel te overdenken en heel veel de moeite waard en heel veel meer te zeggen dan welke recensie ook kan samenvatten. Ga heen en verrijk jezelf! |
- Gegevens
Monument voor het Woord is aan het Beeld
Performance tijdens de promotiereceptie
Hans Belleman en Jan Mors
De spullen voor de performance lagen in de auto, vierhonderd meter verderop. De stad was ondanks dit uur in de namiddag al stil en verlaten, door de zware regenval en de koude wind. Terwijl ze zwijgend naast de stationwagen hun witte overalls aantrokken begon het lichtjes te hagelen. Het Rapenburg kleurde asgrauw. Onder de achterklep haalden ze de kruiwagen tevoorschijn om alle panelen in te vervoeren. Jan begon met het laden en Hans monteerde intussen het mondstuk op zijn bugel, en blies hard in het koude instrument om het enigszins te verwarmen.
‘En toen kwam het cadeautje’, vertelde Hans later. ‘Jan zette de kruiwagen in beweging en een deel van het wiel bleek aan te lopen met een hoog en schril geluid. Ieeu,Ieeu, ieeu… Opeens kwam de hele kade tot leven en ik zocht naar de juiste tonen om het geluid van de kruiwagen mee te omgeven. Zo kwamen we in het gedruis van de hagel, onder de tonen van wiel en bugel, de straat binnenlopen. Mooier kon het niet.'
- Gegevens
De laatste dagen en de afgelopen nacht doorlopend besteed aan het formuleren van vragen waarop geen antwoord voorhanden is en het formuleren van antwoorden op vragen die niet gesteld worden. Leemtes opzoeken in de literatuur en citaten die half uit het geheugen zijn verdwenen. Vanochtend gaat zo’n beetje halverwege pagina 167 de bel. Snel de trap afstommelen zo luid dat degene bij de voordeur kan horen dat er iemand aankomt. “Goedemorgen” en een enorme doos: “wilt u hier even tekenen?”
- Gegevens
Al die afbeeldingen van de pas geboren Maria, Jezus of Johannes geven ons een inkijkje in de intieme kraamkamers uit de late middeleeuwen en vroege renaissance. Dat is nog niets vergeleken bij de bevalling die plaats vond in een galerie in New York, op 26 oktober 2011 om 10:17 uur. (The Microscope Gallery in Brooklyn)
Moeder in dit geval is een kunstenares, een ‘performer’. De term ‘performing artist’ wil zeggen dat zij regelmatig performances deed, vrij vertaald: voorstellingen gaf. Dit was dan wel een heel speciale. Het jongetje dat geboren werd in de galerie heet Ajax en woog bij zijn geboorte 9 pond en nog wat.
- Gegevens
Geboorte van Maria 1304-06
Giotto di Bondone
Fresco 200 x 185 cm
Padua, Scrovegni kapel
Die geboortetaferelen in de beeldende kunst zijn toch echt vrouwen-aangelegenheden. Je hebt al gauw minimaal vijf aanwezigen: de zojuist bevallen moeder, het kind, een min, iemand voor de bewassing en iemand die de moeder verzorgt. Aan die moeders kun je zien dat bevallen geen sinecure is. Ze kunnen al die hulp best wel gebruiken, want zelf liggen ze onmachtig uitgeteld.
- Gegevens
zonder titel 2004
Gé-Karel van der Sterren
olieverf/acryl op doek 120 x 100 cm
privécollectie
Gisterenavond, aan het begin van de zevende bijeenkomst in de serie Verrassend Jong, ontspon zich de volgende discussie: is de kunst in deze serie zo verschillend van kwaliteit of ligt dat aan ons? Het lijkt een eenvoudige vraag, maar het antwoord ligt niet zo voor het oprapen.
- Gegevens
Lees meer: Gé-Karel van der Sterren en de Jeanne Oosting Prijs
Volgende week beginnen we aan de zevende, voorlaatste aflevering in de serie 'Verrassend Jong'. We bespreken dan het werk van Gé-Karel van der Sterren.
Hiernaast staat zijn melkmeisje. Het verwierf bij de Prix de Rome in 1999 de basisprijs schilderkunst.
- Gegevens
 Het goede bestuur1338-1340 Ambrogio Lorenzetti Fresco 340 x 1440 cm Siena, Palazzo Pubblico |
Deze keer behandelen we in de serie Giro dell’Arte de stad Siena. Waarschijnlijk het aller-beroemdst zijn de allegorieën van het goede en het slechte bestuur en hun gevolgen, in de raadszaal van het oude stadhuis. Ze werden geschilderd door een van de twee broertjes Lorenzetti rond 1340 en lijken nog weinig aan actualiteit ingeboet te hebben. Fascinerend is wat volgens deze fresco’s nodig is voor een goed bestuur: het gaat vooral om deugden en niet om geld. De vraag is of dat wel zo naïef is als het lijkt. |
- Gegevens
De volgende trits studiekringen, die maandag alweer begint, gaat over de Tangdynastie in China. Aanleiding is natuurlijk de huidige tentoonstelling in het Drents Museum in Assen. Die belooft veel maar is wel een behoorlijk eindje weg. Dus vragen we ons af: wat moeten we eigenlijk weten voordat we erheen gaan, om er zo optimaal mogelijk te kunnen genieten? Wat weten we eigenlijk van China en van de Tangdynastie?
- Gegevens
Dageraad (detail)
Michelangelo Buonarroti
marmer, 203 cm lang
Florence, Sagrestia Nuova
Aan dit detail kun je ook al duidelijk zien dat de Dageraad bezig is te ontwaken, of liever, zich op te richten is. Haar plastiek komt goed uit tegen de achterwand van de sacristie, omdat ze tegelijk bezig is zich naar ons toe te wenden en ons een blik gunt op haar androgyne godenlijf.
- Gegevens
Gisterenavond in ons thuislokaal alweer de vijfde bijeenkomst in de serie Giro dell’Arte. Dit keer ging het over Milaan, de tweede stad van Italië, die je bezoekt voor de eigen tijd. En hoe wordt de eigen tijd het best gekrakteriseerd? Door de mode. Vandaar dat we een filmpje draaiden over de najaarscollectie van Prada in 2011. Een collectie die nog echt niet verouderd is.
- Gegevens
Psalter met commentaar ca. 1450
Anoniem
Handschrift op perkament 28,8 x 18,5 x 5 cm
Berlijn
We hebben nu met alle studiekringen de tentoonstelling in de Nieuwe Kerk in Amsterdam over het Jodendom bezocht. Elke keer dook weer dezelfde vraag op: ‘Maar de joden mogen toch geen afbeeldingen maken, hoe komt het dan dat er hier zoveel zijn?’
Het tweede van de Tien Geboden zegt volgens de catalogus van deze tentoonstelling:
‘Maak geen godenbeelden, geen enkele afbeelding van iets dat in de hemel hierboven is of van iets beneden op de aarde of in het water onder de aarde’. (Exodus 20:4 en Deuteronomium 5:8)*
- Gegevens
Klein Vanitas 1996
Kees Goudzwaard
Olieverf op doek 100 x 75 cm
Antwerpen, Zeno X Gallery
Dit werk lijkt zelf een metafoor wanneer je op de titel afgaat. Die doet me denken aan een zin uit Nelson Goodmans beroemde boek Languages of Art: ‘Denotation is the core of representation and is independent of resemblance’.
Dat zou hier op kunnen gaan: Kees Goudzwaard noemt het schilderij ‘klein vanitas’, maar dat wil niet zeggen dat er vanitas op te zien moet zijn. Nabootsing is geen vereiste om te duiden.
- Gegevens
Man Dressed as a Wolf 2007/8
Armen Eloyan
Londen Timothy Tailor Gallery
Inmiddels zijn we met de cursus ‘verrassend jong’ aangeland bij Armen Eloyan.
Dit schilderij maakte hij toen hij 41 jaar was. Het laat het voorbeeld zien van de bekendste metafoor: “de mens is een wolf’.
Die kennen wij allemaal uit het sprookje van Roodkapje, waarin de wolf zich verkleedt als oma.
- Gegevens
Anita op weg naar de razende bol 1997
Emo Verkerk
Olieverf op doek, kunstof en metaal, hout en textiel 70 x 71 x 49 cm
Rabobank kunstcollectie
Dit is een typisch voorbeeld van een kunstwerk waarbij de titel behoorlijk behulpzaam is. Volgens Marlene Dumas geeft een titel aan wat de kunstenaar vooronderstelt dat jij als toeschouwer weet. Dus als jij als toeschouwer weet wat de razende bol betekent, ben je al een mooi eind op weg.
- Gegevens
Sidoer ca. 1300
Handschrift op perkament
27 x 20,5 cm
Hamburg, Staats und Universitätsbibliothek
Deze dagen bezoeken we met de verschillende studiekringen de tentoonstelling Jodendom in de Nieuwe kerk in Amsterdam. Die is tamelijk verfrissend omdat het nu eens niet gaat om de Jodenvervolgingen, maar om de cultuur van dit oude volk. Cultuur betekent bij hen: eten, bidden, vieren, vluchten, Jeruzalem en herdenken.
- Gegevens
Ik ben even boodschappen doen 1998
Lily van der Stokker
Acrylverf op doek 27 x 36 cm
Galerie van Gelder
In dit mooie schilderijtje is het beeld een bericht geworden: de ‘ik’ is niet aanwezig maar we kennen haar natuurlijk wel. Het moet wel de kunstenaar Lily van der Stokker zijn. Haar kleur is blauw en ze is van het ‘doen’. Want dat is ook blauw. En wat ze aan het doen is, hoort bij haar vrouw zijn: boodschappen.
- Gegevens
La Trahison des Images 1929
(Woordbreuk der beelden 1929)
René Magritte
Olieverf op doek, 60x81cm
Los Angeles, County Museum of Art
Het meest beroemde voorbeeld van tekst in een schilderij is natuurlijk Magritte’s Ceci nest pas une pipe. Over dit werk is in 1973 een lastige tekst verscheen van de Franse filosoof Michel Foucault.
- Gegevens
Briefkaart aan I.K. Bonset 1921
Raoul Haussmann
Waarom schrijft een kunstenaar woorden in het beeld? We komen het al tegen in het werk van Raoul Haussmann als hij een briefkaart stuurt aan Theo van Doesburg ((pseudoniem I.K. Bonset = ik ben sot).
We zagen het ook bij Lily van der Stokker. We kennen het uit het werk van David Bade. En in What’s Up werden de tekstschilderijen van Kim van Norren bekroond.
- Gegevens