Documenta XII vervolg (2)

Crystal Palace Kassel

Intussen is als antwoord op de eerste vraag een "Documenta magazine" uitgekomen. Het is nummer 1 en draagt als titel Modernity? Volgens het persbericht van 26 februari wordt in dit nummer de vraag toegespitst naar wat Georg Schöllhammer, Leiter der documenta 12 magazines, im Editorial zu der ersten Ausgabe der Zeitschrift documenta 12 Magazine schreibt: Welche Moderne und wessen Antike? In dit eerste themanummer staan talrijke bijdragen van diverse auteurs rond dit thema 'Modern'. Omdat het nummer net gepresenteerd is in Wenen, en pas begin maart in de boekhandel ligt of besteld kan worden bij de Documenta, gaan wij er later op in.

 Lezen wij de tweede vraag, ofwel het tweede thema. Ik geef weer mijn eigen nederlandse vertaling, gevolgd door de originele duitse tekst.

Wat beteken eigenlijk ‘het gewone leven’? Deze tweede vraag geld de absolute kwetsbaarheid en blootstelling van het menselijk leven. Zij richt zich op dat deel van ons bestaan dat door geen enkele voorzorgsmaatregel beschermd kan worden. Maar net zoals in de seksualiteit kunnen absolute kwetsbaarheid en oneindige lust onbehaaglijk dicht bij elkaar wonen. Het gewone leven kent een apocalyptische en onmiskenbaar politieke dimensie, die tenslotte kan uitmonden in foltering en concentratiekamp. Het laat zich echter niet terugbrengen tot dit apocalyptische aspect alleen, want het kent ook een lyrische en zelfs extatische kant – een vrijheid voor nieuwe en onverwachte mogelijkheden (zowel in intermenselijke relaties als in onze verhouding tot de natuur, of nog algemener, tot de wereld waarin wij leven). Ondertussen lukt het de kunst ons de scheiding te doen vergeten die bestaat tussen pijnlijke onderwerping en hemelse bevrijding. Maar wat betekent dat voor het publiek en haar morele standaarden?

Was ist das bloße Leben? Diese zweite Frage gilt der absoluten Verletzlichkeit und Ausgesetztheit menschlichen Lebens. Sie richtet sich auf den Teil unserer Existenz, den keine wie auch immer geartete Sicherheitsmaßnahme je schützen wird. Doch wie in der Sexualität können absolute Verletzlichkeit und unendliche Lust unbehaglich dicht beieinander wohnen. Das bloße Leben kennt eine apokalyptische und unmissverständlich politische Dimension, an deren Ende die Folter und das Konzentrationslager stehen. Es lässt sich auf diesen apokalyptischen Aspekt aber nicht reduzieren, denn es kennt auch eine lyrische oder sogar ekstatische Seite – eine Freiheit für neue und unerwartete Möglichkeiten (in zwischenmenschlichen Beziehungen ebenso wie in unserem Verhältnis zur Natur oder, noch allgemeiner, zur Welt, in der wir leben). Mitunter gelingt es der Kunst, die Trennung zwischen schmerzvoller Unterwerfung und jauchzender Befreiung vergessen zu machen. Doch was bedeutet das für ihr Publikum und dessen moralische Standards?

Crystal Palace KasselIntussen is als antwoord op de eerste vraag een "Documenta magazine" uitgekomen. Het is nummer 1 en draagt als titel Modernity? Volgens het persbericht van 26 februari wordt in dit nummer de vraag toegespitst naar wat Georg Schöllhammer, Leiter der documenta 12 magazines, im Editorial zu der ersten Ausgabe der Zeitschrift documenta 12 Magazine schreibt: Welche Moderne und wessen Antike? In dit eerste themanummer staan talrijke bijdragen van diverse auteurs rond dit thema 'Modern'. Omdat het nummer net gepresenteerd is in Wenen, en pas begin maart in de boekhandel ligt of besteld kan worden bij de Documenta, gaan wij er later op in.

 Lezen wij de tweede vraag, ofwel het tweede thema. Ik geef weer mijn eigen nederlandse vertaling, gevolgd door de originele duitse tekst.

Wat beteken eigenlijk ‘het gewone leven’? Deze tweede vraag geld de absolute kwetsbaarheid en blootstelling van het menselijk leven. Zij richt zich op dat deel van ons bestaan dat door geen enkele voorzorgsmaatregel beschermd kan worden. Maar net zoals in de seksualiteit kunnen absolute kwetsbaarheid en oneindige lust onbehaaglijk dicht bij elkaar wonen. Het gewone leven kent een apocalyptische en onmiskenbaar politieke dimensie, die tenslotte kan uitmonden in foltering en concentratiekamp. Het laat zich echter niet terugbrengen tot dit apocalyptische aspect alleen, want het kent ook een lyrische en zelfs extatische kant – een vrijheid voor nieuwe en onverwachte mogelijkheden (zowel in intermenselijke relaties als in onze verhouding tot de natuur, of nog algemener, tot de wereld waarin wij leven). Ondertussen lukt het de kunst ons de scheiding te doen vergeten die bestaat tussen pijnlijke onderwerping en hemelse bevrijding. Maar wat betekent dat voor het publiek en haar morele standaarden?

Was ist das bloße Leben? Diese zweite Frage gilt der absoluten Verletzlichkeit und Ausgesetztheit menschlichen Lebens. Sie richtet sich auf den Teil unserer Existenz, den keine wie auch immer geartete Sicherheitsmaßnahme je schützen wird. Doch wie in der Sexualität können absolute Verletzlichkeit und unendliche Lust unbehaglich dicht beieinander wohnen. Das bloße Leben kennt eine apokalyptische und unmissverständlich politische Dimension, an deren Ende die Folter und das Konzentrationslager stehen. Es lässt sich auf diesen apokalyptischen Aspekt aber nicht reduzieren, denn es kennt auch eine lyrische oder sogar ekstatische Seite – eine Freiheit für neue und unerwartete Möglichkeiten (in zwischenmenschlichen Beziehungen ebenso wie in unserem Verhältnis zur Natur oder, noch allgemeiner, zur Welt, in der wir leben). Mitunter gelingt es der Kunst, die Trennung zwischen schmerzvoller Unterwerfung und jauchzender Befreiung vergessen zu machen. Doch was bedeutet das für ihr Publikum und dessen moralische Standards?