Dageraad (detail)
Michelangelo Buonarroti
marmer, 203 cm lang
Florence, Sagrestia Nuova
Aan dit detail kun je ook al duidelijk zien dat de Dageraad bezig is te ontwaken, of liever, zich op te richten is. Haar plastiek komt goed uit tegen de achterwand van de sacristie, omdat ze tegelijk bezig is zich naar ons toe te wenden en ons een blik gunt op haar androgyne godenlijf.
 |
Androgyn is niet duidelijk genoeg.‘Deze Dageraad’ is niet normaal vrouwelijk, ondanks de volumes op haar borstkas en ook niet echt mannelijk, ondanks het enorm gespierde lichaam met meer dan atletische afmetingen. Vooral haar armen en haar benen hebben een omvangrijke massa en nauwkeurig bezien is heel het lichaam ‘onmenselijk’. Dat mag ook, het is tenslotte een godenbeeld. Het verraadt vooral wat Michelangelo onder goddelijke proporties verstond. Die waren meer mannelijk dan vrouwelijk. | |
 |
Hetzelfde geldt voor De Nacht. Heel subtiel lijkt zij meer in ruste dan De Dageraad. | |
 |
Dat komt omdat het voorste been is opgetrokken en de voet rust op een vrucht, terwijl een uil zich schuilhoudt onder haar knieholte. De draaiing van de buik is iets verder doorgezet naar achteren dan bij De Dageraad, waardoor een groter deel van het lichaam op de sarcofaag rust. Het hoofd zakt dommelend naar voren, ternauwernood gesteund door de rechterarm, waarvan de elleboog - hoe vreemd - de voorzijde van het tegenoverliggende been raakt. Een houding die in zijn lichamelijke verkramping doet denken aan De Denker van Rodin. | |
 |
Nee, dan is ondanks het wegvallen van de slaap De Dageraad toch het meest ontspannen van beiden. Het liefst zou ze nog even blijven liggen maar de toenemende energie in haar lichaam is onverbiddelijk. De uil is gevlogen en ze rekt zich uit naar de zon. |