caro tp z 94 1982

Table-Piece Z-94 1982
Anthony Caro
Steel, rusted &  varnished,  59.5 x 80 x 38cm,
Cat. R. B1273

Een ronde metalen schijf van enige dikte doet voltooid, maar mist de inscripties van een munt en het gat voor een touwtje. Op het punt van omvallen wordt hij behoed door een aangelaste gebogen staaf, die een dubbelgevouwen ijzeren flap vastgrijpt, vlak bij een hoek. De flap hangt vast aan een dakconstructie die wordt opgehouden door een twee platte staven aan de ene kant en een uitgehamerd hoekprofiel aan de andere zijde.

Er is geen enkel compleet ding te vinden in deze assemblage. De hele constructie helt schuin achterover en wordt overeind gehouden door vijf rustpunten op de bodem: de ronde schijf, een stuk T-profiel, een schuingeplaatste ijzeren plaat en twee poten van een h-profiel.

rubenswagen

 

In al dat zoekende en wankele, overhellende evenwicht doet het beeld denken aan een schilderij van Rubens, waarop een door een tweespan voortgetrokken wagen te zien is, die bolderend in het avondlandschap zijn weg zoekt in de oever van een rivier. 

     
breughel vlaamse wagen   Rubens’ compositie is een variatie op die van Pieter Breughel, die als titel ‘De Vlaamse Wagen’ heeft meegekregen. Alleen is dit beeld geen wagen, net zo min als het schilderij van Rubens een beeld is. (De ‘Rubens’ is overigens in het bezit van Boijmans.)
     

Het beeld heeft iets van een huifkar en een marktkraam tegelijk. Het ondervraagt de taal die er geen raad mee weet. Er is geen woord dat het ding in zijn geheel benoemt of beschrijft en de titel Tafelstuk Z-94 is geheimtaal.

 

Dit verklaart het gevoel van vergankelijkheid dat deze onevenwichtige schepping begeleidt. Wat kan het al zijn als er geen woorden voor zijn? Lang stand houden zal het zeker niet, temeer niet omdat we niet weten wat we moeten zeggen als het verloren gaat: ‘zeg, heb jij dat ding, eh, dat bouwsel van Anthony Caro nog ergens gezien”? “Nee, oh, je denkt toch zeker niet dat de huishoudster per ongeluk…” Ja wat eigenlijk: die schroothoop; het omgevallen wasrek; het ijzeren wrak? Er is geen enkele betekenis aan vast te pinnen en dingen zonder enkelvoudige betekenis gaan gauw verloren. Ze verwerven voor je het weet een negatieve duiding want ze zijn te onbeduidend om opgenomen te worden in het menselijk geheugen.

 

Tafelstuk Z-94 verdient beter. Claude Levi-Strauss zou het werkstuk misschien betiteld hebben als bricolage. Een ding dat ontstaat uit het intuïtief samenvoegen van allerlei voorhanden materialen, dat dankzij die samenvoeging een totaal nieuwe betekenis krijgt en zelfs aanleiding kan zijn tot het ontwikkelen van een nieuwe mythe. De bricoleur - in dit geval Anthony Caro - heeft geluisterd naar een innerlijke stem, die hem vertelde hoe en wat er samengevoegd moest worden. Misschien daarom doet het werkstuk niet volledig ‘nieuw’ aan, er klinken oude beelden in door, Lochers begrip resonantie komt weer boven. Caro is zich er altijd sterk bewust van geweest dat hij werkte binnen het domein van de beeldende kunst. De resonantie kan net zo goed een werk betreffen van Francisco de Zubarán, de geboorte van de maagd uit 1629. Niet ver verwijderd in de tijd van Rubens. En door het roestige ijzer, dat naderhand door Caro gevernist is, heeft het stuk wel iets van een 17e eeuwse sfeer. Maar juist de nog onbekende mythologische inhoud is een onderdeel van het werk, dat juist daarom tot stand moest komen. Hoe open het werk ook schijnt te zijn, het herbergt een geheim dat het zeker aantrekkelijk maakt.

 
zubaranw250   caro tp z 94 w250

1000 Resterende tekens