Kijk eerst maar eens naar dit zelfportret. Er staat een sardonische, van zichzelf overtuigde Folkert de Jong voor ons, met in elke hand zijn eigen kop, een soort drie-eenheid op sneakers. Verder naakt, kennelijk losgerukt van een slijmerige en onstabiele planeet, vastberaden om ons de waarheid vertellen. Maar dan wel met een enigszins ironische trek om zijn mond en op elkaar geperste lippen. ‘Kom maar op’, lijkt hij uit te drukken, ‘ik lust jullie rauw’. Hij staat als een schildwacht voor zijn eigen werk en enigszins bedeesd loop ik langs hem heen de grote bovenruimte in.

Iets verder achter hem zit ‘The Shaker (Nelly)’ uit 2017. Net zo overtuigend als zijn zelfportret, net zo quasi gemakkelijk, subliem opgetrokken uit purschuim en andere smerigheid die wordt toegepast in de huidige bouwvakken. Aandoenlijk, ontroerend, naakt zonder opsmuk op een bureaustoel, kwetsbaar, een niet meer zo jonge, wijze dame, met een portret in haar hand, op schoot. Misschien is het Nelly met Mondriaan. Die kwam ik al eerder tegen bij Folkert, in een tentoonstelling in Den Haag.

Het werk werkt pas echt als we gaan kijken. Als we in de tentoonstelling zelf met elkaar praten, verbaasd en opgewonden door wat we zien, vertwijfeld of dit allemaal wel waar kan zijn. Nieuwsgierig hoe het kan dat dit oeuvre, 25 jaar oud, nog steeds oogt alsof het vers is als vis, terwijl het breekbaar lijkt als papier en licht is als wol en ons beelden voor ogen tovert waar we zonder moeite nog steeds in kunnen geloven. Het gaat de anekdote voorbij en wekt iets in ons wat werkelijk is, maar dat we even waren vergeten.

 Kom mee kijken, praten en genieten bij De Jongs werken in Amersfoort, op woensdag 12 april 2023.